در یکی از مهم‌ترین تغییرات نظام یارانه‌ای از سال ۱۳۸۹ تاکنون، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرد که از این پس هرگونه جداسازی اعضای خانوار تنها زمانی انجام خواهد شد که تغییرات هویتی و خانوادگی در سامانه ثبت‌احوال (ncr.ir) به صورت کامل ثبت و تأیید شده باشد؛ اقدامی که با هدف جلوگیری از درخواست‌های غیرواقعی و افزایش دقت دهک‌بندی خانوارها صورت گرفته است.
به گزارش اقتصاد و فناوری، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها از بازنگری و اصلاح دستورالعمل اجرایی ماده ۹ آیین‌نامه ماده ۷ قانون هدفمندسازی یارانه‌ها مصوب سال ۱۳۸۹ خبر داد. این اصلاحیه بر پایه ماده ۱۳ آیین‌نامه اجرایی ماده ۷ و آیین‌نامه تعیین و شناسایی خانوارهای ایرانی و اتباع خارجی (مصوب ۱۴۰۰) تدوین و به تمامی دستگاه‌های مرتبط ابلاغ شده است.
این بازنگری با هدف استانداردسازی فرآیند جداسازی خانوار، یکپارچگی اطلاعات هویتی، جلوگیری از ثبت درخواست‌های غیرمستند و ارتقای دقت در شناسایی دهک‌ها انجام شده و از لحظه ابلاغ، لازم‌الاجراست.
طبق مقررات جدید، تمامی درخواست‌های جداسازی اعضای خانوار تنها زمانی بررسی می‌شود که اطلاعات هویتی در سامانه ثبت‌احوال کشور (ncr.ir) ثبت و تأیید شده باشد. پس از این مرحله، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دهک‌بندی جدید را بر اساس وسع اقتصادی انجام می‌دهد.
شرایط جدید جداسازی خانوار
افراد بالای ۱۸ سال به‌علت ناسازگاری با سرپرست:
جداسازی فقط با حکم قطعی دادگاه و ثبت آن در سامانه ثبت‌احوال امکان‌پذیر است. بدون رأی قضایی، هیچ تغییر خانواری انجام نخواهد شد.
خروج از قیمومیت و تشکیل خانوار مستقل:
این جداسازی نیز تنها با حکم قطعی دادگاه و پس از ثبت رسمی در سامانه ثبت‌احوال انجام می‌شود. پس از تأیید، یارانه به حساب سرپرست جدید واریز می‌شود.
جداسازی بر اساس وسع اقتصادی:
سخت‌گیرانه‌ترین حالت.
متقاضی پس از ثبت اطلاعات در ثبت‌احوال، باید تمکن مالی خود را توسط وزارت تعاون تأیید کند. سپس خانوار جدید و خانوار باقی‌مانده دهک‌بندی شده و برای پرداخت یارانه به سازمان هدفمندسازی ارسال می‌شود.
سازمان هدفمندسازی تأکید کرده است که تا زمانی که تمامی مراحل ثبت، تأیید، دهک‌بندی و ارسال نهایی اطلاعات انجام نشود، هیچ تغییری در وضعیت یارانه اعضای خانوار اعمال نخواهد شد.
این سازمان اعلام کرد اصلاحیه جدید نقش مهمی در شفاف‌سازی ساختار خانوار، کاهش تقاضاهای غیرواقعی، جلوگیری از توزیع ناعادلانه منابع و افزایش دقت دهک‌بندی دارد.
