روز جهانی قلب هر سال در ۲۹ سپتامبر (۷ مهرماه) به ابتکار فدراسیون جهانی قلب و با پشتیبانی سازمان بهداشت جهانی برگزار می‌شود. هدف اصلی این روز، افزایش آگاهی عمومی درباره بیماری‌های قلبی–عروقی به‌عنوان عامل شماره یک مرگ‌ومیر در جهان است؛ بیماری‌هایی که سالانه بیش از ۲۰.۵ میلیون نفر را قربانی می‌کنند، اما بخش زیادی از آن‌ها با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری است.
روز جهانی قلب (World Heart Day) فرصتی است تا جهان هر ساله در ۲۹ سپتامبر گرد هم آید و درباره خطرات بیماری‌های قلبی–عروقی (CVD) گفت‌وگو کند. این بیماری‌ها شامل حمله قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی و اختلالات عروق خونی هستند که در مجموع بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت انسان محسوب می‌شوند.
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیماری‌های قلبی–عروقی سالانه جان بیش از ۲۰.۵ میلیون نفر را در سراسر دنیا می‌گیرند و حدود ۸۵ درصد این مرگ‌ها ناشی از سکته مغزی و حمله قلبی است. نکته نگران‌کننده اینجاست که بیشترین آمار مرگ در کشورهای با درآمد کم و متوسط ثبت می‌شود.
عوامل خطر بیماری‌های قلبی–عروقی
بیماری‌های قلبی به دلایل متعددی رخ می‌دهند، اما مهم‌ترین عوامل خطر آن به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1. عوامل غیرقابل تغییر:
سابقه خانوادگی بیماری قلبی
سن بالا (با افزایش سن، خطر بیشتر می‌شود)
جنسیت (مردان در سنین میانسالی در معرض ریسک بیشتری‌اند، اما در زنان پس از یائسگی خطر افزایش می‌یابد)
2. عوامل قابل تغییر:
فشار خون بالا (شایع‌ترین علت قابل پیشگیری حمله قلبی و سکته مغزی)
کلسترول بالا و رسوب چربی در عروق
دیابت
چاقی و اضافه‌وزن
مصرف دخانیات (هر شکل از سیگار و قلیان)
رژیم غذایی ناسالم (مصرف زیاد نمک، قند و چربی‌های اشباع)
کم‌تحرکی و زندگی کم‌فعالیت
استرس و فشارهای روانی مزمن
راه‌های پیشگیری و کنترل
خبر خوب این است که بسیاری از این عوامل خطر با تغییر در سبک زندگی و مراقبت‌های پزشکی قابل کنترل‌اند:
داشتن تغذیه سالم (کاهش نمک و چربی، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات)
انجام فعالیت بدنی منظم (حداقل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی روزانه)
ترک دخانیات
مدیریت استرس از طریق روش‌های آرام‌سازی
اندازه‌گیری منظم فشار خون و قند خون
و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم هشداردهنده (تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب غیرعادی)
پیام اصلی روز جهانی قلب
روز جهانی قلب یادآور این واقعیت است که هر فرد می‌تواند با انتخاب‌های ساده در زندگی روزمره، از بزرگ‌ترین قاتل جهان پیشگیری کند. شعار امسال فدراسیون جهانی قلب نیز بر سه محور تأکید دارد:
«قلبت را بشناس، از آن مراقبت کن، برای سلامتت اقدام کن.»
مرجان محمدتقی/ اقتصاد و فناوری
