خرده جنایت های تیم داوری! / ۹ خرداد ۱۴۰۲

روز چهارشنبه، آخرین دیدار فصل میان استقلال و پرسپولیس در قالب فینال جام حذفی برگزار می‌شود. این بازی که همیشه از حساسیت های خاص خود برخوردار بوده، تیم داوری آن تا به امروز، نامعلوم است و هنوز مشخص نیست که قضاوت دربی صد و یک به چه کسی سپرده خواهد شد. قبل از شروع دیدار، فشار ها از سوی هر دو باشگاه به تیم داوری وارد شده است؛ آبی ها، داور خارجی سفارش می دهند و قرمز ها، از داوران ایرانی حمایت می کنند!
…………………………………………………….
هر فصل که از لیگ برتر می گذرد و این قطار هر چه جلوتر می رود، اعتراض تیم ها، بازیکنان و مربیان به داوران، شدیدتر از قبل می شود. آنها انتظار دارند که داوران بدون هیچ عیب و نقصی سوت بزنند؛ حتی با عدم وجود دستگاهی به نام VAR! البته که خواسته های تیم ها، کاملا به جا و به حق است ولی باید به علت های ضعف داوری در ایران و چرایی آن اشاره کرد.
اولین مسئله ای که برای داوران از اهمیت بالایی برخوردار است، دستمزد ها و حقوق ماهانه و سالانه آنها می باشد. میانگین قرار داد سالانه داوران در لیگ برتر انگلیس، صد و بیست هزار یورو است که اگر با نرخ روز، این رقم حساب شود، چیزی حدود پنج میلیارد و چهار صد میلیون تومان دستمزد داوران انگلیسی در یک سال خواهد بود. برای هر بازی هم نزدیک پنجاه و نه میلیون تومان دریافتی دارند. علاوه بر دریافت سالانه و ماهانه، حق الزحمه داوران VAR و همچنین حضور در لیگ قهرمانان اروپا و دیگر تورنمنت های اروپایی را به این لیست اضافه کنید.
هرچند که این حقوق ها برای داوران چهار لیگ دیگر معتبر اروپا، متفاوت تر و بالاتر از سایر کشورهای اروپایی است. برای مثال هر داور در اسپانیا برای قضاوت یک بازی در لالیگا، صد و هشتاد و نه میلیون تومان دستمزد می گیرد. در بوندسلیگا داوری یک دیدار، صد و شصت و دو میلیون تومان و در سری آ، به صد و پنجاه و سه میلیون تومان می رسد. توجه داشته باشید که این ارقام، تنها به یک بازی تعلق دارد. در حالیکه حق الزحمه داوران در لیگ برتر ایران، برای هر دیدار چهار صد و پنج هزار تومان محاسبه می شود. متوسط قرار داد سالانه هم برای داوران وسط به شرط قضاوت بیشتر از هشت بازی، با توجه به نوسانات بازار ارز، از چهل و پنج میلیون تومان تا پنجاه و شش میلیون تومان، متغیر است که این آمار، قابل قیاس با هیچ کشوری نیست.
وقتی چنین دستمزد هایی حتی با کشورهای حاشیه خلیج فارس مقایسه می شود، متوجه این قضیه خواهیم شد که داوران ایرانی، کمترین دریافتی را میان کشورهای خاورمیانه و صاحب سبک در فوتبال آسیا دارا می باشند. در ایران، داوری شغل نیست. داوران برای گذراندن امور زندگی، به شغل های ثابت روی می آورند. در واقع، شغل داوری برای داوران، کار دوم و شغل دوم آنها محسوب می شود. همین علت کافی است تا داوران، تمرکز لازم و آمادگی مناسب را برای قضاوت یک نود دقیقه نداشته باشند.
نکته بعدی، مربوط به امکانات داوری است که واقعا در سطح فاجعه باری به سر می‌برد. داوران از ساده ترین امکانات محروم‌اند؛ همانند ارتباط رادیویی که بسیاری از داوران، نمی توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و مجبور به طی کردن مسافت زیادی برای کمک گرفتن از یکدیگر هستند. همچنین انرژی زیادی از آنها در طول بازی کاسته می شود.
شاید اصلی ترین و جنجالی ترین دغدغه داوری، بحث حضور کمک داور ویدیویی ا‌ست. هر فصل اخبار فراوانی از اطراف کمیته داوران و فدراسیون فوتبال، راجع به VAR به گوش می رسد که هر سال دریغ از پارسال! کار به جایی رسیده که برخی بازیکنان، حاضرند تمام و کمال، هزینه VAR را متقبل شوند و پرداخت کنند!وعده های سر خرمن فدراسیون فوتبال تمامی ندارد و نه آقای افشاریان و نه آقای تاج، جوابگوی بحرانی به این شکل هستند!
در کشور مصر، از VAR بابت کنترل امتحانات دانش آموزان و کاهش تقلب، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در کشور ما، داوران نمی دانند که چطور باید از کمک داور ویدیویی، بهره بگیرند.
با وجود این تفاسیر، هر سوت داوران در بازی های بزرگی چون دربی، اعتراض و شکایت های دو تیم را در پی خواهد داشت. استقلال و پرسپولیس، داوران را به کم کاری و به نفع گرفتن برای تیم مقابل، متهم می کنند و بهتر است که از اخلاق حرفه ای، در حد همان شعار استفاده کنیم!
ناگفته نماند که یک سری از داوران، حتی در بدیهی ترین صحنه ها، از اعلام پنالتی یا خطا، ترس و واهمه دارند یا عملکردشان، آنقدری ضعیف و شائبه دار هست که باشگاه ها را به بیانیه دادن و جنگ بیانیه وادار کند.
راستی یادمان باشد که در لیگ برتر، باید وقت زیادی به خرج دهیم؛ آن هم نه برای تحلیل فنی و تاکتیکی؛ بلکه تشریح اندر مصائب بیانیه ها و رو کردن اسنادی برای آمار سود و زیان شانزده تیم به اصطلاح حرفه ای! در نهایت، برای هر تیم داوری در شهرآورد، آرزوی موفقیت و سربلندی می کنیم! دریغا از فریاد ها و داد و بیداد های دربی چهارشنبه!

معین احمدوند / باشگاه خبرنگاران آزاد