اختصاصی- دکتر سعید سید آقا بنی هاشمی: “بدون بهره وری از هوش مصنوعی قادر نخواهیم بود که آینده را پیش بینی کنیم”
مصاحبه اختصاصی اقتصاد و فناوری با دکتر سعید سید آقا بنی هاشمی “عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل وزرات امور خارجه”-
آقای دکتر بنی هاشمی در ابتدا بسیار سپاسگزارم که مصاحبه ما را پذیرا شدید. لطفاً در مورد “هوش مصنوعی در روابط بین‌الملل” و همچنین بحث دوم ما “آینده بریکس” با توجه به این موضوع که اگر روسیه با ترامپ به توافق برسد مسائل را چطور ارزیابی می کنید؟
– هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۰ به دنیا آمد و سال‌هاست که کشورهای مختلف در زمینه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کنند. اما متأسفانه هوش مصنوعی در ایران بسیار نوپاست و حالت نمایشی دارد و به صورت اساسی روی آن کار نمی‌شود. یکی از گروه‌های این دانشکده به نام ساینس تکنولوژی می باشد که در این گروه بنده به دانشجویان کامپیوتر، ریاضیات، آمار و کاربرد هوش مصنوعی در روابط بین الملل را آموزش می‌دهم .با این هدف که دانشجو بتواند آینده را به وسیله هوش مصنوعی پیش بینی کند؛ زیرا به عقیده من یک دیپلمات اگر نتواند آینده را پیش بینی کند تحصیل او فاقد اعتبار است. سال‌هاست کشورهای مختلف در رشته‌های روابط بین‌الملل و علوم سیاسی روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده اند مانند ایلان ماسک و… و تلاش می کنند بوسیله هوش مصنوعی آینده را پیش‌بینی کنند. مقالات متعددی در زمینه کاربرد هوش مصنوعی در حوزه روابط بین‌الملل درباره جنگ اوکراین و روسیه ارائه داده‌ام که بیش از یک سال است که به چاپ رسیده و در این مقالات توضیح داده‌ام که این جنگ یک جنگ فرسا یشی خواهد بود. همچنین مسئولین ما بعنوان مثال با استفاده ازپیش بینی هوش مصنوعی می توانند به این نتیجه برسند که آیا صلاح است با روسیه همکاری کنیم یا نه؟
– در حال حاضر حتی دانشگاه‌های رده بالای کشور ما از علم هوش مصنوعی بی اطلاع هستند. به تازگی وزارت علوم به به دانشگاه تهران ابلاغ کرده که هوش مصنوعی برای تمامی رشته‌ها الزامی شود. اردیبهشت ماه امسال (۱۴۰۳) از ما برای شرکت در “کنفرانس اولین المپیاد دانشجویی روابط بین الملل و علوم سیاسی در ترکمنستان” دعوت به عمل آوردند و من مسئول آماده سازی این دانشجویان برای المپیاد بودم. از ۱۰ کشور جهان نظیر چین و روسیه در این المپیاد شرکت داشتند. دانشجویانی که به این المپیک راه پیدا کردند مدرک کارشناسی آنها مهندسی بود و من سه نفر از بهترین‌ها را انتخاب کردم و در طول یک ماه آموزش‌های لازم را به آنها تدریس نمودم و در نهایت نیز دانشجویان ما در این المپیاد موفق به اخذ مدال طلا شدند. زمانی که به کشور بازگشتیم به دانشگاه اعلام کردم مسیر روابط بین‌الملل و علوم سیاسی تغییر یافته در حالی که نحوه تدریس ما هنوز به سبک قدیم می‌باشد و هنوز به بیراهه می‌رویم. یعنی فرضا همان مباحثی که ۴۰ سال پیش تدریس می‌شده را به دانشجو ارائه می دهیم و این اشتباه است. علت این است که ما نمی‌خواهیم تغییر را بپذیریم و هوش مصنوعی در کشور ما فقط در حد یک شعار است. یک نکته اینجا قابل ذکر است: وقتی جایگاه هوش مصنوعی ایران را در جهان سرچ می‌کنیم با دو آمار متفاوت روبرو می شویم ، اینکه ایران از لحاظ مقالات علمی جایگاه ۱۷ جهان را دارد ولی به لحاظ کاربرد هوش مصنوعی جایگاه ۱۶۷ جهان را دارا می‌باشد و این نشان دهنده این است که اساتید و دانشجویان ما در زمینه هوش مصنوعی مقالات با ارزشی را ارائه می‌دهند اما از این مقالات برای رفع مشکلات جامعه استفاده نمی‌شود. در نتیجه بدون بهره وری از هوش مصنوعی قادر نخواهیم بود که آینده را پیش بینی کنیم و تصمیمات درست و به جا اتخاذ کنیم. اگر از قبل از هوش مصنوعی استفاده می‌کردیم ، در حال حاضر با مشکلاتی مانند ناترازی انرژی مواجه نمی شدیم. مثلا چندی پیش ما به دکتر مریخی پیشنهاد استفاده از هوش مصنوعی را برای رفع ناترازی گاز ارائه دادیم که ایشان موافقت نکردند.
در رابطه با سوال دوم شما، پوتین و ترامپ و همه ی حکمرانان موفق جهان، در کنار خود مراکز تحقیقاتی دارند و از پتانسیل و ظرفیت‌های این مراکز به بهترین نحو استفاده می‌کنند به عنوان مثال روسیه علی رغم اینکه سال‌ها در حال جنگ می‌باشد به لحاظ ذخایر ارزی کاملاً تامین است، به واسطه ی استراتژی‌های هوشمندانه ای که توسط دانشمندان این حوزه روی مدیریت بانکداری روسیه انجام می‌شود. کشورهایی مانند امریکا، روسیه و چین در حکمرانی شان از دانشمندان بهره می‌گیرند. بنابراین اگر اندیشمندان حلقه حکمرانی روسیه، پوتین رامتقاعد کنند که توافق با امریکا به نفع کشورش می‌باشد، روسیه با ترامپ به توافق خواهد رسید.
سخن آخر
دکتر بنی هاشمی تاکید کرد: سال‌هاست که در وزارت خارجه روابط بین‌الملل ، تابحال آینده را به درستی پیش بینی کرده ام اما هیچکس در وزارت خارجه حاضر به مشورت با شخص بنده به عنوان هیئت علمی نشده است. با توجه به مقالات متعددی که ارائه داده ام و همه آنها به چاپ رسیده و مورد تایید نیز واقع شده است حاضر به تایید پیشنهاد بنده نیستند. دکتر بنی هاشمی اظهار داشت: به عنوان استادی که تاریخ علم تدریس می‌کنم و تجربه سال‌ها تدریس در این حوزه دارا می‌باشم، پیش‌بینی می‌کنم حکومت و تمدن‌هایی که نخواهند به علم اعتماد و توجه کنند از تاریخ حذف خواهند شد. به عنوان مثال امپراتوری اسلامی که تا هند و اسپانیا پیشروی کرده بود پس از اینکه در قرن ۵ هجری به بعد به علم پشت کرد، ناپدید شد. بنابراین به عنوان سخن آخر تاکید من بر این است که تمدن و حکمرانی که به علم اعتنا نکند از تاریخ حذف خواهد شد.
⬛با سپاس از شما جناب آقای دکتر بنی هاشمی که با وجود مشغله کاری زیاد وقتتان را در اختیار ما قرار دادید و مصاحبه ما را پذیرا شدید با آرزوی توفیقات بیشتر و سربلندی شما…
مرجان محمدتقی/ اقتصاد و فناوری
۵ اسفند ماه ۱۴۰۳