در فصول اخیر، برخی تیم ها در لیگ های معتبر اروپایی، دست به تغییرات فراوانی زده‌اند. یکی از این نگرش ها، میدان دادن به بازیکنان جوان تیم است.
بعضی تیم ها، از چنین شیوه ای، سود برده اند و برای برخی دیگر، ضرر و سقوط را به همراه داشته است.
آنچه که برای باشگاه ها، مهم و حائز اهمیت است، سرمایه گذاری و آینده نگری در مورد بازیکنان زیر بیست و یک سال می باشد. برای واکاوی بیشتر، باید به سراغ آمار و ارقام و اعداد و ماشين حساب برویم تا متوجه شویم میزان استفاده از جوانان(بازیکنان زیر بیست و یک سال)، در اروپا به چه شکلی صورت می گیرد.
لیگ یک فرانسه، سرآمد و پیشتاز همه لیگ ها در استفاده از بازیکنان زیر بیست و یک سال است. هشت تیم از بیست تیم اول در بهره بردن از بازیکنان جوان، به لیگ یک فرانسه تعلق دارد. باید اذعان کرد که بازیکنان زیر بیست و یک سال لیگ یک در قیاس با مهره های جوان چهار لیگ دیگر اروپا، بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و حتی دو برابر آنها بازی کرده‌اند.
در فصل جاری، تیم لیون با هدایت لورن بلان، موفق شد 11153 دقیقه از بازیکنان زیر بیست و یک سال خود بهره ببرد. در این تیم جز لاکازت سی و دو ساله، اکثر شاگردان بلان، جوان و خوش آتیه هستند؛ هرچند که رتبه خوبی در پایان فصل کسب نکردند، به جایگاه هفتم جدول رضایت دادند و هیچ سهمیه اروپایی برای فصل بعد، در اختیار ندارند.
از تیم به بازیکن پلی می زنیم. مجدداً آمار بیشترین دقایق حضور یک بازیکن زیر بیست و یک سال در پنج لیگ معتبر اروپایی، به بازیکن باشگاه لیون اختصاص پیدا می کند. کاستلو لوکبا، مدافع میانی لیون که تنها بیست سال سن دارد، 2985 دقیقه در زمین حاضر بوده و توانسته این رکورد را از خود برجای بگذارد.
دومین تیم در این زمینه، بارسلونای ژاوی هرناندز است. از سال 2000، هیچ تیمی نبوده که قهرمان یکی از پنج لیگ اروپا شود و بیش از ششصد دقیقه، به بازیکنان زیر بیست و یک سال خود، میدان داده باشد؛ به جز تیم نانت در فصل 2001/02 و بارسلونا فصل 2022/23 که شاگردان ژاوی، به این طلسم دو دهه ای، پایان دادند. آبی اناری ها در طی فصل جاری، از نه بازیکن مختلف زیر بیست و یک سال حصول برده اند. چهار بازیکن از آنها، بیش از هزار دقیقه در زمین حاضر بوده؛ گاوی با 2541 دقیقه، بالده با 2476 دقیقه، پدری با 1982 دقیقه و آنسو فاتی با 1381 دقیقه، در ترکیب ژاوی به کار گرفته شده اند. جالب اینجاست که مجموع حضور دقایق گاوی، از پنج بازیکن متفاوت در سایر لیگ ها، بیشتر از حد نصاب بوده است.
والنسیا، جوان ترین تیمی بود که لالیگای این فصل را با میانگین سنی بیست و چهار سال و 275 روز آغاز کرد. در ادامه فصل، خفاش ها عملکرد قابل قبولی از خود ارائه نکردند و تا آخرین هفته، جزو کاندیدای سقوط به لالیگا2 بودند که این اتفاق، رخ نداد و آنها با حفظ فاصله دو امتیازی تا منطقه سقوط، در لیگ ماندگار شدند.
لیگ برتر انگلیس در این فصل، کمتر از چهار لیگ دیگر اروپایی، به بازیکنان زیر بیست و یک سال، بها داد. اگر آرسنال قهرمان لیگ برتر لقب می گرفت، به جوان ترین تیم فاتح تاریخ لیگ جزیره تبدیل می شد. ناگفته نماند که جوان ترین تیم های این فصل انگلیس، به چمپیونشیپ سقوط کردند. ساوتهمپتون با متوسط سنی 25 سال و 41 روز، لیدز با میانگین 25 سال و 285 روز و لستر با 26 سال و 155 روز، تجربه تلخی از افتادن به دسته پایین تر به عنوان جوان ترین تیم های لیگ دارند.
همه تیم ها و مربیان هم به جوانگرایی اعتماد و اعتقاد کافی ندارند. برای مثال تیم بوخوم آلمان در بوندسلیگا، به کمک بازیکنان با تجربه و کهنه کار خود، توانست مجوز بقا در لیگ را بگیرد و فصل آتی، مقابل بهترین تیم ها صف آرایی کند. متوسط سنی بازیکنان تیم آلمانی، بیست و نه سال و 354 روز بود که این اعداد در مقایسه با آژاکسیو در لیگ یک و کادیز در لالیگا، بسیار زیاد است.
از اینتر میلان در سری آ، با صفت پیرترین تیم لیگ یاد می شود. تیم سیمونه اینزاگی که چهارمین ترکیب مسن را بین پنج لیگ معتبر اروپایی دارا می باشد، با شایستگی هرچه تمام تر به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد. همچنين نکته قابل توجه و تأمل در این باب است که ناپولی، قهرمان سری آ، در یازده نفر اصلی خود و البته بر روی نیمکت، حتی از یک بازیکن زیر بیست و یک ساله برخوردار نبوده و ناپلی ها، تقریبا با یک ترکیب پا به سن گذاشته، قهرمان سری آ شدند.
اما عنوان بهترين بازیکن و ستاره بازیکنان زیر بیست و یک سال اروپا، از لحاظ آمار فردی به الی واهی تعلق می گیرد. این اعجوبه فرانسوی که در تیم مون پلیه فرانسه توپ می زند، نوزده گل به ثمر رسانده و پنج پاس گل برای هم تیمی هایش ارسال کرده که این آمار در نوع خودش، بی نظیر و خیره کننده است.
او در قامت یک بازیکن بیست ساله نشان داد که توانایی ایجاد چالش با امباپه، لاکازت و جاناتان دیوید را دارد و می تواند رقیب سرسختی برای این چند نفر در کورس آقای گلی باشد.
باید گفت که تیم های اروپایی، در هر فصل از حیث پرورش بازیکن، دچار تغییر و تحولات فراوانی می شوند و فصل به فصل، در حال پیشرفت هستند. جوانگرایی برای همه تیم ها و همه لیگ ها، به درستی پاسخگو نیست و ممکن است تیم، به جای پیشرفت، راه پسرفت را در پیش بگیرد و کاملا یک نتیجه عکس، اتفاق بیفتد.
جوانگرایی هر چقدر در کوتاه مدت، مثمرثمر واقع نشود، در دراز مدت بالاخره روزی جواب خواهد داد و ثمره این امر، رشد بازیکنان و باشگاه ها از جهات فنی و مالی می باشد. همان کاری که بیشتر از ده سال است که در آکادمی های باشگاه کشورهایی از قبیل ژاپن، اسپانیا و انگلیس، به وسیله طرح EPPP در حال انجام شدن و معرفی استعداد های ناب و بومی فوتبالی به بالاترین جایگاه ملی و باشگاهی است.
معین احمدوند / باشگاه خبرنگاران آزاد
