اختصاصی؛ گفتگو با دکتر عنایت الله یزدان پناه رئیس دانشگاه پیام نور استان البرز / ۳ آذر ۱۴۰۳
مصاحبه ای را با آقای دکتر یزدان پناه، ریاست محترم دانشگاه پیام نور استان البرز انجام داده ایم که ماحصل آن را در ذیل میخوانید.
■ آقای دکتر ابتدا لطفاً در مورد بیوگرافی شغلی و شخصی تون توضیح بفرمایید…
عنایت الله یزدان پناه هستم. متولد ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ و زاده شهر یاسوج می باشم.
سابقاً به مدت ۶ سال به عنوان کارمند جهاد سازندگی مشغول به فعالیت بودم. پس از آن نیز ۷ سال در وزارت کشور در سمت‌های مختلفی همچون: بخشدار، معاون اداره کل سیاسی و انتظامی استانداری، رئیس گروه اقتصادی، نماینده استاندار در چند کار گروه از جمله: صندوق حمایت از فرصت‌های شغلی، هیات واگذاری زمین که متشکل از یک هیئت ۳نفره بود و من بعنوان نماینده تام الاختیار استاندار در آن حوزه فعالیت می کردم. از سال ۱۳۸۶ تا کنون نیز در دانشگاه های پیام نور بعنوان هیأت علمی مشغول به فعالیت هستم و خوشحالم از اینکه تا بحال توانسته ام بعنوان عضو مفیدی در جامعه ایفای نقش کنم.
■ چه مدت است که به عنوان ریاست دانشگاه پیام نور مشغول به فعالیت هستید؟ و در طی این مدت بزرگترین دغدغه شما چه بوده است؟
در سال ۱۳۸۶ وارد دانشگاه شدم. اولین مسئولیت من عنوان مسئول آموزش مرکز یاسوج بود؛ سپس معاون آموزشی استان کهگیلویه و بویراحمد شدم. به مدت ۴ سال نیز رئیس دانشگاه پیام نور گرمسار بودم و پس إز آن به مدت دو سال رئیس دانشگاه پیام نور شهرری و یک سال هم مدیرکل امورمجلس سازمان مرکزی بودم. از سال ۱۴۰۱ تاکنون هم در خدمت مردم استان البرز به عنوان رئیس دانشگاه پیام نور کرج و استان البرز مشغول به فعالیت هستم.
… مراکز و واحدهای پیام نور یک سری دغدغه های کلی دارند که همه مدیران و مسئولین این دانشگاه در سراسر کشوربا آن مواجه هستند. در مورد استان البرز هم با توجه به شرایط خاص آن ، این دغدغه ها متفاوت است. با توجه به اینکه این استان قطب صنعتی و قطب فناوری کشور است، نیاز است که مسئولین دانشگاه‌ها با توجه به حوزه‌های پژوهشی و شرکت‌های دانش بنیان هسته های علمی، نوآوری، فناوری، کارآفرینی و مهارت آموزی در این زمینه‌ها فرصت را برای دانشجویان مهیا نمایند تا نتجه آن دانش آموختگانی شود که با بازار کار آشنا هستند و می‌توانند در آینده این مشکلاتی که امروز فارغ التحصیلان در بازار کار دارند و یا بیکار هستند و نمی‌توانند مشغول به کار شوند را نداشته باشند؛ زیرا مهارتی را در دانشگاه کسب می‌کنند و آموزش‌هایی را می‌بینند که ارتباط با صنعت را خیلی پررنگ می‌کند و دانشجویان از این بابت می‌توانند برای ورود به بازار کار آمادگی داشته باشند. این مساله یکی از دغدغه‌های اصلی بنده بوده است. به همین دلیل با همکاری پارک علم و فناوری استان البرز، “مرکز رشد” را در مرکز کرج راه اندازی کردیم که در مساحت ۷۲۰۰ متر مربع است و درصدد هستیم تا به عنوان “پردیس” مجوز آن را اخذ کنیم و در نیمه راه هستیم.
همچنین با همکاری دانشگاه تهران یک مرکز کارآفرینی بسیار مهم را در مرکز اشتهارد راه اندازی کردیم که در ساختمانی به زیربنای ۴۰۰۰ متر مربع است. انشاالله بتوانیم با همکاری مسئولین استان و سازمان مرکزی در این زمینه موفق شویم چرا که خدمت بزرگی به استان البرز و دانشگاه پیام نور خواهد بود؛ از طرفی ما در دانشگاه پیام نور بحث جذب دانشجو را داریم و همانطور که مستحضر هستید، شیوه آموزشی و شرایط ما کمی متفاوت از سایر دانشگاه ها است. یعنی به صورت ترکیبی است. این امر باعث شده که داوطلبان از قشرهای خاصی باشند؛ مانند زنان خانه‌دار، افراد شاغل و کارمندان دولت که از نحوه آموزشی پیام نور بسیار استقبال می‌کنند. سال ۱۴۰۱ ما ۱۸ درصد افزایش جذب دانشجو داشتیم، سال ۱۴۰۲ ده درصد و امسال هم خوشبختانه ۱۵ درصد افزایش جذب دانشجو داشتیم. هر چند هنوز هم ادامه دارد و نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است و این جای امیدواری است که این دانشگاه حدود ۱۰ هزار دانشجو در شش مرکز کرج،هشتگرد، اشتهارد، ماهدشت، طالقان و نظرآباد دارد . همچنین قادر بوده ایم همزمان در سراسر کشور به وظیفه خودمان و شعار اصلی ما که “آموزش برای همه، همه جا همه وقت” جامه عمل بپوشانیم. دانشگاه پیام نور، دانشگاه محرومین است و با یک چهارم شهریه نسبت به دانشگاه‌هایی که شهریه می‌گیرند، پذیرای دانشجویان است. دانشگاه پیام نور در ااقصی نقاط کشور شعبه دارد و بالغ بر ۳۸۰ مرکز واحد در سراسر کشور داریم . حتی در محروم‌ترین نقاط کشور که هیچ دانشگاهی حاضر به سرمایه‌گذاری نیست، در نقطه صفر مرزی مرکز و واحد داریم و تنها هدف ما خدمت به محرومین جامعه است. این دانشگاه زاده انقلاب است و بعد از انقلاب شکل گرفته است. بنابراین دانشجویان و فضای این دانشگاه، فضایی مناسب و اسلامی است. من از همین جا از استانداری محترم استان و معاونین ایشان، حوزه سیاسی و امنیتی استانداری،دستگاهها و نهادهای مرتبط و همه افرادی که در آموزش عالی و پرورش جوانان و نخبگان دست‌اندرکارهستند، تقدیر و تشکر می‌نمایم.
■ همانطور که مستحضر هستید دانشگاه پیام نور دارای کم و کاستی هایی است ، چقدر با این قضیه موافقید و چه راهکارهایی تاکنون داشته‌اید یا در دست اجرا دارید؟
نمی‌دانم منظورتان از کم و کاستی چیست ؟ گاهی اوقات یک موضوع را افراد از بیرون یک نقص تلقی می‌کنند ولی در سیستم ما نقص محسوب نمی‌شود. سیستم آموزشی ما آموزش ترکیبی است، طبیعتا این سیستم آموزشی با سیستم آموزشی سنتی که در دانشگاه های دولتی جریان دارد، متفاوت است. نحوه تدریس و فضای کلاس بصورت ترکیبی (حضوری-مجازی) است . با توجه به اساسنامه ای که داریم دانشگاه ما فاقد خوابگاه و سلف سرویس است و این موضوع یک مقدار تفاوت هایی را در ذهن مخاطبین و داوطلبین ایجاد می کندکه جزء لاینفک سیستم آموزشی ماست. اما از بابت محتوای آموزشی از پیشرفته‌ترین سیستم آموزشی دنیا استفاده می‌کنیم و جزو دانشگاه‌های باز و بزرگ در منطقه خاورمیانه و دنیا هستیم در بحث علم و پژوهشی هم رنکینگ خوبی در کشور داریم خیلی از دانشگاه‌های بزرگ کشور پشت سر ما قرار گرفته‌اند و به هر حال تلاش ما این است که با کمک مسئولین و رسانه‌ها کم و کاستی‌های دانشگاه را بشنویم و شناسایی کنیم و با کمک آنها در تصحیح و اصلاح آن تلاش خواهیم کرد قطعاً اقدامات لازم را انجام خواهیم داد و تا آنجایی که در توان ما است سعی می‌کنیم فرصت تحصیل را از مخاطبین نگیریم که بتوانند در بهترین فضا به تحصیلاتشان ادامه دهند.
■ چه تغییراتی بعد از دوران کرونا تاکنون در دانشگاه پیام نور ایجاد شده است؟
دوران کرونا محدودیت‌هایی را در بحث آموزش و پژوهش برای دانشگاه‌ها ایجاد کرد. همانطور که مستحضر هستید دانشگاه پیام نور یک دانشگاه نیمه حضوری است به همین دلیل در دوران کرونا هیچ خللی در برگزاری کلاس ها ایجاد نشد زیرا این سیستم آموزشی را از قبل تجربه کرده بودیم. در دوران کرونا حتی بزرگترین دانشگاه‌های کشور در بحث برگزاری امتحانات از ما طلب کمک کردند و افرادی که امکان حضور در تهران را نداشتند، برای آنها آزمون برگزار می‌کردیم و این یک نقطه قوت برای دانشگاه پیام نور محسوب می شود. طبیعتاً بعد از دوران کرونا کلاس‌های عملی ماه بهتر شکل گرفت و سعی کردیم مشکلات را به حالت عادی برگردانیم. خوشبختانه در این زمینه استان البرز موفق بود.
■ بهترین خاطره‌ای که از دوران کاریتان در دانشگاه پیام نور دارید؟
دانشگاه پیام نور برای من سراسر خاطره است، خاطراتی تلخ و شیرین. در این باره می‌خواهم تجربه‌ای را از دوران خدمتم در دانشگاه پیام نور مطرح کنم که شنیدن آن خالی از لطف نیست. در بدو انتصابم به عنوان رئیس دانشگاه پیام نور گرمسار، آماری از نقایص دانشگاه گرفتم. زمانی که من به آن دانشگاه معرفی شدم، درست زمانی بود که می توانستم از اعتبارات دانشگاه استفاده کنم. با توجه به اینکه ساکن گرمسار نبودم و از شهرستان دیگری به آنجا منتقل شده بودم، حدود ۷۵ روز در دانشگاه ماندم و جز برای نماز جمعه و مواقع ضروری از دانشگاه خارج نشدم وتوانستم در عرض این مدت کارهای بسیار مفیدی برای دانشگاه به انجام برسانم. از جمله چمن مصنوعی مدرن، مهمانسرا (با توجه به اینکه در مسیر حرم تا حرم بود با حدود ۴۰ تخته خواب)، همچنین بیش از یک هکتار فضای سبز که شامل: آب نما، استخر، درختکاری و… بود راه اندازی کردم و دانشگاه را سرو سامان بخشیدم . البته تمام این بازسازی ها در عرض همان هفتاد و پنج روز اجرا شد.
تا اینکه یک شب همزمان با ایام ماه مبارک رمضان،به صرف افطاری تمامی مدیران و همکاران شهرستان، نمایندگان مجلس و معاون استاندار را به دانشگاه دعوت کردم. مهمانان تصور می کردند که دانشگاه مکان بی روحی است و هیچ عمران و آبادی در آنجا وجود ندارد. اما در آن شب، با مشاهده فضای جدید دانشگاه بسیار متعجب شدند و بی نهایت خوشحال شدند، مخصوصا بومیان گرمسار. چراکه دانشگاه خارج از شهر بود. این بهترین خاطره من از دوران کاریم در دانشگاه پیام نور محسوب می شود و برای من یک شب به یاد ماندنی بود.
■ چقدر خودتان را در این مقطع شغلی موفق می‌دانید؟
به عقیده من نباید خودم را ارزیابی کنم شاید اغراق کنم. اما تنها می‌توانم بگویم خوشبختانه در طول خدمتم هیچگاه تودیع آنچنانی نداشتم که بخواهند مرا از مسئولیتی برکنار کنند و این نشان دهنده این است که من به طور نسبی در کارم موفق بوده‌ام و در هر مسئولیت و جایگاهی که بودم همیشه از من و کارهایم استقبال شد و این نمایانگر این است که مجموعاً مسئولین مافوق همیشه از بنده راضی بوده‌اند. در واقع ارزیابی را باید ایشان انجام دهند.
■ بهترین کتابی که تا به حال خوانده‌اید؟
کتاب بسیار خوانده ام اما فکر می‌کنم یکی از بهترین کتاب‌هایی که تا به حال خوانده‌ام و خیلی به آن علاقمند شدم و حتی اعضای خانواده نیز آن را مطالعه کردند و بسیار آن را در مقاطع مختلف و مسابقات ترویج و پیشنهاد کردند، کتاب “سلام بر ابراهیم” است. موضوع کتاب خاطرات (شهید ابراهیم هادی) است که از شهدای جنگ تحمیلی هستند من و من زمانی که متولی بودم این کتاب را برای مسابقات کتابخوانی پیشنهاد کردم.
دیگری کتاب “پایی که جا ماند” است که نویسنده آن از دانشجویان حقوق ما بودند و بعدها نماینده مجلس شدند و مورد تمجید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت. داستان کتاب در مورد خاطرات اسرا و آزادگان است و دارای حجم زیادی است. مهمترین ویژگی کتاب این است که خود نویسنده کتاب، پای خود را در زمان اسارت از دست داد و به همین خاطر کتاب به این اسم نامگذاری شده است. همچنین تمام نوشته‌ها را با علائم به ایران انتقال داد یعنی یادداشت می‌کرد و در عصایش قرار می‌داد و زمانی که به ایران بازگشت از روی آن علائم اختصاری این کتاب را نوشت.
■ تاثیرگذارترین فرد زندگیتان؟
تاثیرگذارترین افراد زندگی من طبیعتاً یک فرد نیست. ابتدا پدرم بودند که ایشان مشوق خوبی برای درس خواندن من بودند . و همسرم. گاهی اوقات ۲۴ الی ۴۸ ساعت نمی‌توانستم به منزل بروم و هرازگاهی به ماموریت می‌رفتم. همسرم درک متقابل داشتند و به تربیت فرزندان می‌پرداختند. من همیشه از فضای خانه و خانواده دور بودم. دارای سه فرزند هستم یک دختر و یک پسرم پزشک هستند و پسردیگرم در دانشگاه تهران در رشته مهندسی برق به تحصیل مشغول است و من موفقیت فرزندانم را مدیون صبر و درک و تلاش همسرم هستم.
■ سخن آخر
از همین جا می‌خواهم پیامی بدهم و در واقع سخن من با مسئولین است : با توجه به اینکه دانشگاه پیام نور به قشر محروم خدمت می کند و از اعتبارات دولتی خیلی کم استفاده می کند، در استان البرز در مناطقی مانند طالقان، ماهدشت، نظرآباد و مناطقی که مرکز آموزش عالی وجود ندارد، این دانشگاه تقویت شود تا مردم این مناطق نیز از تحصیل در مراکز عالی محروم نشوند. دانشگاه پیام نور در آزمون‌های تحصیلات تکمیلی همیشه نقش تاثیرگذاری داشته است. مثلاً دو سال پیش طبق آمار به دست آمده ۳۰ درصد پذیرش دانشجویان ارشد دانشگاه‌های دولتی از دانشگاه پیام نور بودند. آزمون‌های وکالت، قضاوت و آزمون‌های استخدامی عمدتاً پذیرفته شدگان از دانشگاه پیام نور بوده و علت آن هم سیستم آموزشی ماست. آزمون دانشگاه پیام نور به صورت تستی است و تمام آزمون‌های آن کشوری است و این سبب شده تا دانشجو تلاش کند. منابع درسی ما طوری طراحی شده که کتاب محور و دانشجو محور است؛ یعنی دانشجو می تواند خودش بدون استفاده از کلاس درس مطالعه می کند و تمام سرفصل‌های کتاب ما مطابق سرفصل های انقلاب فرهنگی است و چیزی از آن کاسته نمی‌شود . منابع ما در سراسر کشور مشخص است و امتحانات ما نیز یکسان است. فقط توانایی افراد مهم است اینکه بتوانند از این شرایط استفاده کنند. حتی اگر در یک شهردورافتاده باشند یا تهران باشند از لحاظ محتوای آموزشی و تدریس هیچ تفاوتی ندارد.
■ سپاس و تشکر از شما آقای دکتر که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید. با آرزوی سلامتی و توفیقات بیشتر شما…
مرجان محمدتقی/ خبرنگار اقتصاد و فناوری