طبقات ارث/ ۱۳ مهر ۱۴۰۳
طبقات ارث
اسما شهریاری : عضو کانون وکلای دادگستری مرکز, مشاور حقوقی و پژوهشگر, دانشجوی دکتری حقوق بین الملل
طبقات ارث عبارتند از:
طبقه اول) پدر و مادر،اولاد و اولاد اولاد (درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی)، (درجه دوم: اولاد اولاد)، (درجه سوم: نبیره‌ها)
طبقه دوم) پدرِپدر، پدرِمادر، مادرِمادر، مادرِپدر و برادر و خواهر میت (درجه اول: جد و جده، خواهر و برادر)، (درجه دوم: پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر)
طبقه سوم) عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آنان (درجه اول: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)، (درجه دوم: اولادعمو‌ها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)
نکته ای که باید مدنظر قرار گرفت این است که همسر متوفّی، همیشه در کنار خویشاوندان نَسَبی وی(طبقات سه‌گانه‌ی مذکور) ارث خواهد برد.
تقسیم ارث
حال بعد از آشنا شدن با طبقات ارث باید با نحوه ی تقسیم ارث بین وراث آشنا شد.
۱. سهم ارث زوجه: یک هشتم از ماترک متوفی اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک چهارم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
۲. سهم ارث زوج: یک چهارم اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک دوم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
۳. سهم ارث مادر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد. یک سوم از ماترک اگر متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد.
۴. سهم ارث پدر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند داشته باشد.
۵. سهم ارث دختر (درصورتیکه متوفی پسر نداشته باشد): یک دوم (نصف)در صورت واحد بودن(یک دختر). دو سوم در صورت تعدد.
۶. سهم ارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر، درصورتیکه برادر یا اجداد پدری نباشد): یک دوم در صورت واحد بودن (یک خواهر). دو سوم در صورت تعدد.
۷. سهم ارث برادر و خواهر (مشترک از مادر درصورتیکه متوفی اجداد مادری نداشته باشد): یک ششم در صورت واحد بودن. یک سوم در صورت تعدد.
نقل و انتقال اموال متوفی
حال نکته مهمی که برای انحصار وراثت باید مد نظر قرارداد این است که نقل و انتقال هرگونه اموال متوفی و برداشت از حساب وی نیاز به فرم ١٩ مالیات بر ارث دارد. براساس اصلاحیه مصوب ۳۱/۴/۱۳۹۴ قانون مالیات‌های مستقیم، برای متوفیانی که تاریخ فوت آنها از ۱/۱/۱۳۹۵ و بعد از آن است، به منظور کسر هزینه‌های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک، وراث (منفردا یا مجتمعا) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهیها به انضمام مدارک ذیل به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم نماید.
مدارک مورد نیاز نقل و انتقال اموال متوفی
۱- رونوشت یا تصویر گواهی شده کارت ملی و شناسنامه متوفی و وراث
۲- رونوشت یا تصویرگواهی شده اسناد مربوط به بدهیها و مطالبات متوفی
۳- رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
۴- رونوشت یا تصویرگواهی شده آخرین وصیتنامه متوفی اگر وصیتنامه موجود باشد
۵- رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالتنامه یا قیم نامه، در صورتی که اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود
۶- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذیربط
به عنوان مثال اگر شخصی فوت کند و تاریخ فوت وی از ابتدای فروردین ۱۳۹۵ به بعد باشد و دارای خانه، مغازه، زمین، باغ، ماشین، موتور، سهام شرکت، فیش حج، موجودی حساب بانکی، مجوز اسلحه و یا… باشد یک نفر یا همه وراث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ فوت ، اظهارنامه ای به اداره امور مالیاتی تسلیم و موارد مذکور را معرفی و از معافیت‌های قانونی استفاده و فرم ١٩ دریافت نمایند.
چنانچه از تاریخ فوت یکسال بگذرد هیچگونه معافیتی به ایشان تعلق نمی‌گیرد و اموال و… به نرخ روز ارائه اظهارنامه محاسبه و مشمول مالیات خواهد شد.
هزینه ی انحصار وراثت
• این هزینه مبلغی بین مبلغی بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ هزار تخمین زده شده است. در حقیقت درخواست گواهی انحصار وراثت یک دعوای غیرمالی است و ممکن است هزینه های جانبی متععدی را شامل شود. این هزینه ممکن است بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزارتومان و یا بیشتر باشد.
اقتصاد و فناوری